Ο ομιλών κινηματογράφος στέλνει στην ανεργία τους μουσικούς

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.
Στην οικονομική κρίση των αρχών της δεκαετίας του 1930, προστέθηκαν και οι μουσικοί που έμειναν άνεργοι λόγω του ομιλούντος κινηματογράφου! Περίπου τετρακόσιοι επαγγελματίες συνόδευαν με τη μουσική τους την προβολή των ταινιών του βουβού κινηματογράφου. Κάθε κινηματοθέατρο απασχολούσε από 15 μέχρι 20 μουσικούς, με ικανοποιητικές αμοιβές. Περίπου 150 εξ αυτών απασχολούνταν στα κινηματοθέατρα των Αθηνών και του Πειραιώς.
Τα νυχτερινά κέντρα και τα μουσικά θέατρα συνέχιζαν τη λειτουργία τους τον χειμώνα, αλλά ως κύρια απασχόληση των μουσικών απέμενε πλέον μόνον η Συμφωνική Ορχήστρα του Ωδείου Αθηνών. Ωστόσο, οι συναυλίες διαρκούσαν μόνον ένα πεντάμηνο και οι αμοιβές ήταν ελάχιστες. Αρκετοί ασχολήθηκαν με άλλα επαγγέλματα, άλλοι ζήτησαν άδεια για να μεταβούν προς εργασία στην επαρχία, αλλά οι περισσότεροι ξεσηκώθηκαν και άρχισαν κινητοποιήσεις μέσω του Σωματείου τους.
Στην υπόθεση ενεπλάκησαν υποχρεωτικά η Κυβέρνηση Βενιζέλου και η Ελληνική Βουλή, σε μια εναγώνια προσπάθεια να εξευρεθούν λύσεις. Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας προσπάθησε να πιέσει τους ιδιοκτήτες των αιθουσών «ομιλούντος κινηματογράφου», υποδεικνύοντάς τους να χρησιμοποιούν τους μουσικούς στα διαλείμματα ή να διαθέτουν ένα ποσόν για το «Ταμείον Προστασίας Ανέργων Μουσικών». Οι μουσικοί κατέθεσαν στη Βουλή υπόμνημα ζητώντας την ίδρυση Κρατικού Μελοδράματος και Μόνιμης Συμφωνικής Ορχήστρας.
Αλλά το πρόβλημα ήταν γενικότερο για τους μουσικούς, οι οποίοι γεμάτοι ενθουσιασμό δεν απελπίζονταν από τις οικονομικές ανέχειες και τις δυσκολίες. Όμως οι υπουργικές υποσχέσεις άργησαν να υλοποιηθούν και η Ελλάδα ακολούθησε τη διεθνή παρακμή που έπληξε την όπερα. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1930 άρχιζε και η παρακμή της περίφημης οπερέτας, ενώ η Εθνική Λυρική Σκηνή ιδρύεται μόλις το 1940. Το νέο τοπίο θα διαμόρφωναν πλέον οι σημαντικότεροι Έλληνες συνθέτες σύγχρονης μουσικής (Νίκος Σκαλκώτας, Ιάννης Ξενάκης και Γιάννης Χρήστου).